Prezident maktabi ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim muassasasi bo‘lib, uning faoliyati yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash uchun iqtidorli bolalarni aniqlash va o‘qitishni ta’minlashga qaratilgan.
Prezident maktablarini tashkil etishdan ko‘zlangan asosiy maqsad ta’lim jarayonida ilg‘or texnologiyalarni qo‘llash orqali iqtidorli bolalarni aniqlash va o‘qitish tizimini shakllantirish, shuningdek, iqtidorli yoshlarni qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish, ma’naviy boy va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash kafolatlarini ta’minlashdan iborat.
1. Ilk Prezident maktablari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 20-fevraldagi «Prezident maktablarini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-4199-qarori asosida ilk Prezident maktabi 2019 5-sentabrda Toshkent shahrida, 2-dekabrda Namangan shahrida va 9-dekabrda Xiva shahrida hamda 11-dekabrda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Nukus shahrida tashkil etilgan.
Prezident maktablarining dastlab cheklangan miqdorda tashkil etilishi ushbu muassasalarni boshqarish uchun mutlaqo yangi modelni sinab koʻrish zarurati bilan bog‘liq bo‘lgan. Keyinchalik 2020-2021-yillar oraligʻida Prezident maktablarini Oʻzbekistonning 14 ta hududida faoliyat yurita boshlagan.
2021-yilda ilk Prezident maktablari (Nukus, Xiva, Namangan va Toshkent shahridagi) ning 96 nafar bitiruvchilarining barchasi nufuzli xorijiy oliy ta’lim muassasalarida o‘qish uchun taklif olganlar. Ular xorijiy oliygohlarning jami 28 mln. dollar miqdorida ta’lim grantlarini qo‘lga kiritgan. Birgina 2022-yilda Xiva shahridagi Prezident maktabi bitiruvchisi Hidoyat Ro‘zmetov dunyo reytingida 37-o‘rinda turuvchi Buyuk Britaniyaning King‘s College, Top-300 talikka kiruvchi University of Arizona hamda Top-1000 talikka kiruvchi jami 23 ta oliy ta’lim muassasalaridan 2,5 mln. dollar miqdorida ta’lim grantini yutgan.
2. Xorijiy va mahalliy mutaxassislarni pedagoglar soni
Prezident maktablarining mahalliy hamda STEAM fanlarini oʻqitish uchun xorijiy pedagog mutaxassislarni ishga qabul qilish Prezident maktabiga xorijiy pedagog kadrlar va mutaxassislar tanlovini (yollashni) tashkil etish va oʻtkazish tartibi toʻgʻrisidagi nizom asosida amalga oshiriladi. Mazkur nizomga ko‘ra, rivojlangan davlatlarda pedagogik tajribaga ega, Kembrij xalqaro oʻquv dasturi asosida dars oʻtish, zamonaviy talablarga javob beradigan yuqori kasbiy bilim va mahoratga, ijodiy va ilmiy salohiyatga, yuksak axloqiy va maʼnaviy sifatlarga ega nomzodlar Tanlov asosida saralanadi.
Hozirgi kunda, Prezident maktablarida 350 nafar mahalliy va 140 nafar xorijiy malakali pedagog kadrlar zamonaviy pedagogik texnologiyalar va Cambridge dasturi asosida saralangan iqtidorli o‘quvchilarga dars berib kelmoqda.
3. Tizimdagi tashkilotlar
2022-yilda Prezident ta’lim muassasalari agentligi tizimida 197 ta ta’lim tashkilotlari faoliyat yuritgan bo‘lsa, 2023-yilda Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi huzurida Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari agentligi etib qayta tashkil etildi.
Tizimdagi ta’lim tashkilotlar soni 208 taga (14 ta Prezident maktabi, 9 ta ijod maktabi, 182 ta ixtisoslashtirilgan maktab va maktab-internat, Pedagogik mahorat va xalqaro baholash ilmiy-amaliy markazi, “Yangi O‘zbekiston” universiteti, Renessans bolalar oromgohi) yetdi.
4. Olimpiada va yutuqlar
Agentlik tizimidagi maktablar o‘quvchilari tomonidan 4-yil davomida xalqaro olimpiadalarda 88 ta oltin, 25 ta kumush , 49 ta bronza medal qo‘lga kiritildi.
2022-2023-o‘quv yilida Prezident maktablarini 326 nafar o‘quvchi bitirib, barchasi (100%) xalqaro til bilish (IELTS) sertifikatini qo‘lga kiritishdi. Ularning 50 foizi (168 nafari) xalqaro matematika va ingliz tilini bilish darajasini baholovchi (SAT) sertifikatga ega bo‘lishdi;
– bitiruvchilarning 84 foizi (275 nafari) muddatidan oldin nufuzli xorijiy oliygohlarda o‘qish imkoniyatiga ega bo‘lishdi. Bitiruvchilar xorijiy oliygohlarning jami 104,4 mln. dollar miqdorida ta’lim grantini yutib olishga muyassar bo‘lishdi. Shundan:
5,5 foizi (18 nafari) to‘liq grant asosida o‘qish imkoniyatiga ega bo‘lishdi;
– Namangan shahridagi Prezident maktabi bitiruvchisi Go‘zalxon Haydarova dunyo reytingida 7-o‘rinda turuvchi AQShning “Garvard” hamda “Princeton” universitetlarining 100 foiz grantini qo‘lga kiritgan, Toshkent shahridagi Prezident maktabi bitiruvchisi Jafar Arifjanov dunyo reytingida 6-o‘rinda turuvchi “California Institute of Technology” oliygohining grantini yutgan birinchi o‘zbekistonlik talabaga aylandi.
5. Xalqaro hamkorlik
Agentlik hamda agentlik tizimidagi tashkilotlar ta’lim sohasida nufuzli xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘ygan bo‘lib, bu borada ta’lim yo‘nalishida o‘qituvchilarning kasbiy mahoratini oshirish, tabiiy fanlar va zamonaviy texnologiyalar yo‘nalishida so‘nggi yangiliklardan habardor bo‘lish hamda tajriba va fikr almashish kabi ko‘plab samarali ishlarni olib bormoqda. Sambridge International, Portsmouth University, Nottingham Trent University, Global Action hamkor tashkilotlar qatoriga kiradi.
Shuningdek, 2023-yilda 14 ta Prezident maktablari Xalqaro Cambridge tashkilotining akkreditasiyasidan muvaffaqiyatli o‘tib, rasmiy “A-Level” imtihon markazlariga aylangan bo‘lsa, 2023-yilda 6 ta (Toshkent, Jizzax, Buxoro, Andijon, Xiva va Navoiy) hududdagi Prezident maktablari SAT (akademik baholash testi) xalqaro sertifikati imtihonlarini o‘tkazadigan rasmiy markazlari sifatida tan olindi.
6. Prezident maktablari
Prezident maktablari internat-maktab bo‘lib, bu yerda bepul umumiy o‘rta ta‘lim beriladi. Prezident maktablari Agentlik tomonidan tasdiqlangan akademik o‘quv kalendari hamda qat’iy belgilangan kun tartibi asosida tashkil etiladi. O‘quvchilarning an’anaviy kuni tongi soat 6:30 dan boshlanadi. Dars mashg ‘ulotlari 8:30 dan boshlanib, asosiy akademik jarayonlar soat 15:30 ga qadar davom etadi.
Darsdan tashqari paytlarida o‘quvchilar qiziqishlariga ko‘ra turli o‘quv to‘garaklari (fan olimpiadalariga tayyorgarlik, IELTS, SAT, Zakovat, Robototexnika, Koreys tili va fan to‘garaklari) ma’naviy-ma’rifiy jihatdan rivojlantiruvchi mashg‘ulotlar (musiqa, raqs, teatr va radio, kulolchilik), sport to‘garaklari (suzish, basketbol, volleybol, futbol, shaxmat, stol tennisi) va Milliy Gvardiya bilan hamkorlikdaga ot sporti va kamondan otish kabi mashg‘ulotlariga jalb etiladilar.
Shu bilan birga, o‘quvchilar Ted Talks, MUN (Moel United Nations), Digital Generation (Raqamli avlod), Go Green – loyihasi, mustaqil izlanish olib borish kabi loyihalarda doimiy qatnashib keladilar.
